- Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Sigrid Kaag erkent dat het kabinet in Afghanistan gehandeld heeft ‘op basis van verkeerde aannames’ en er daardoor fouten zijn gemaakt.
- De Kamer is kritisch over het optreden van het kabinet in aanloop naar en tijdens de evacuatie en vindt dat er niet genoeg is gedaan om iedereen te evacueren.
- De oppositie heeft een motie van afkeuring ingediend tegen demissionair ministers Bijleveld (Defensie) en Kaag, waarover donderdag wordt gestemd.
Demissionair minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Zaken heeft in het Afghanistan-debat in de Tweede Kamer gezegd dat het kabinet heeft “gehandeld op basis van verkeerde aannames”. Daardoor zouden er fouten zijn gemaakt en “dat is bitter.”
Volgens de minister was de snelle machtsovername door de Taliban niet verwacht. Ook bleek het Afghaanse leger veel zwakker dan verwacht, viel de hoofdstad Kabul veel sneller dan voorspeld werd en is er te lang gedacht dat commerciële vluchten doorgang zouden kunnen blijven vinden.
Kaag zei ook dat er “een grote mate van afhankelijkheid van de VS”. Het was bijvoorbeeld de beslissingen van de VS dat Nederland op 26 augustus is gestopt met evacueren en dat “heeft mede veroorzaakt dat er mensen zijn achtergebleven”.
Volgens Kaag is er tevergeefs bij de Amerikanen “gelobbyd en druk uitgeoefend, ook door de premier” om het vliegveld langer open te houden.
Kaag benadrukte in het debat dat niet alleen Nederland, maar alle landen op basis van deze aannames hebben gehandeld. Dat is volgens haar geen verdediging. "Het is zo als het is."
Ze spreekt van een "blinde vlek" waarvan geleerd moet worden. "De evaluatie zal ons vele bittere lessen leren."
Volgens Kaag is er niet "totaal gefaald" bij de evacuatie. Er zijn uiteindelijk in korte tijd 2100 mensen geëvacueerd, verklaarde de minister. Maar dat het kabinet er niet in is geslaagd om iedereen te evacueren "betreurt zij ten diepste".
Oppositie steunt motie van afkeuring tegen Kaag en Bijleveld
De Kamer is zeer kritisch over het optreden van het kabinet in aanloop naar en tijdens de evacuatie. Er is volgens partijen onder meer te veel tijd verspild bij het terughalen van de tolken die Nederlandse militairen in Afghanistan hebben geholpen.
De oppositie diende na een urenlang debat een motie van afkeuring in tegen demissionair ministers Ank Bijleveld (Defensie) en Kaag. Onder de moties die ingediend werden door PvdA'er Kati Piri stonden veel partijen, maar geen meerderheid.
Volgens Piri heeft Bijleveld "meerdere moties getraineerd, selectief vergeten en ronduit niet uitgevoerd". Daarbij ging het om het terughalen van de tolken. Dat rekent zij de minister zwaar aan. Het beleid heeft "rampzalige gevolgen" gehad, aldus Piri. Tien partijen hebben de motie ondertekend.
De antwoorden van minister Kaag tijdens het debat waren volgens Piri "volstrekt onvoldoende". Volgens haar heeft de minister onvoldoende regie en leiderschap getoond tijdens de evacuatie. Kaag had zich meer moeten inzetten voor het lokale personeel op de Nederlandse ambassade in Kabul dat "hierdoor ernstig gevaar heeft gelopen". Onder deze motie staan namen van elf partijen.
De SP diende nog een motie van wantrouwen in tegen Kaag. Over de moties wordt donderdag gestemd.